Cổng Đền xây dạng tam quan. Cổng chính giữa chỉ mở vào những ngày rằm, ba mươi âm lịch hằng tháng và những lễ hội lớn trong năm. Hai cổng phụ được mở thường xuyên để đón tiếp khách thập phương. Trên nóc cổng chính là hình "lưỡng long hý nguyệt" và trước cổng nổi bật 4 chữ Hán cỡ lớn (phiên âm): Hưng Đạo Đại Vương. Ở mặt ngoài của hai cột cổng chính, có đôi câu đối viết bằng chữ Hán (tạm dịch):

Xem sử nhà Trần nhớ mãi những chiến tích oanh liệt tích tụ lại

Vào cửa miếu, thấy ánh sáng linh thiêng tỏa rạng ra.

Mặt trong của cổng, ở trên cao có bốn chữ triện: Trần Triều Hiển Thánh và phía dưới, trên 2 cột cổng chính cũng có đôi câu đối viết bằng chữ Hán.

Trong khuôn viên rộng chừng gần 400m2, sân đền chiếm một phần diện tích, tỏa bóng mát của cây cao. Sân đền lát gạch màu bát thường được tổ chức tế lễ, và ca hát phục vụ những ngày lễ, hội (lễ hội lớn nhất vào 20-8 Âm lịch, Ngày giỗ Đức Thánh Trần). Ngay ở đầu sân, là bức tượng Mẫu Cửu thiên đúc trông uy nghi và hài hòa với khung cảnh khu vực đền thờ.

Hình ảnh Đền Trần được nhìn từ Hồ Bán nguyệt

Từ sân, bước lên tiền đường đền thờ được xây dựng 3 gian vật liệu bằng gỗ lim,. Đền thờ cấu trúc theo hình chữ đinh, diện tích khoảng 250m2, với ba cửa liền nhau. Phía trên ba cửa nổi bật 10 chữ Hán (phiên âm): Hiển thánh Trần triều Hưng Đạo Đại Vương linh từ. Mặt trước cửa chính, có đôi câu đối viết bằng chữ Hán:

Núi Vạn Kiếp không có ngọn nào là không có hơi kiếm bốc hỏa,

Sông Lục Đầu không có cơn sóng nào lại không có tiếng Thu ầm vang.

Ở trước sân có hai con nghê ngồi chầu. Sau bàn hương án ở điện trong, là nơi thờ các vị anh hùng hào kiệt đời Trần, đã có công với nước mà dân gian tôn là các bậc "hiển thánh" như: Trần Quang Khải, Trần Khánh Dư, Phạm Ngũ Lão, Yết Kiêu, Dã Tượng. Hai bên hương án là hai hàng cờ quạt, tàn lọng, đồ bát bửu... Phía trên và dọc theo hai cột ở hai bên hương án cũng có hoành phi, câu đối sơn son thếp vàng.

Nơi thờ chính của đền là Nội điện (hậu cung). Nội điện ở phía trong, có tượng Trần Hưng Đạo bằng đồng. Tượng Trần Hưng Đạo được đúc ở thế ngồi trên long ỷ, tay cầm quyển binh thư, thanh kiếm bạc dựng một bên. Phía trái là nơi hai vị nương cô (tức một con gái Trinh công chúa sau là vợ Trần Nhân Tôn và một con gái nuôi Nguyễn công chúa sau là vợ Phạm Ngũ Lão). Phía phải là nơi thờ bốn vị vương tử (tức 4 người con trai của Trần Hưng Đạo gồm Hưng Võ Vương Quốc Hiển, Hưng Hiến Vương Quốc Uy, Hưng Nhượng Vương Quốc Tảng và Hưng Trí Vương Quốc Nghiễn). Phía trên bức tượng là bức hoành phi, giữa có thêu mấy chữ Hán (phiên âm): Nam Quốc Cơ Công (công trạng xây dựng nền móng nước Nam). Cũng trên bức hoành phi này, phía trái có thêm 2 chữ Đại nghĩa (Nghĩa lớn) và phía phải có thêm hai chữ Chí trung (hết lòng trung). Hai bên bức hoành phi trong nội điện có đôi câu đối chữ Hán:

Dòng dõi nhà vua, ngựa đá bao phen lo việc nước,

Trần Triều danh tướng, bình vàng xã tắc điện sáng ngời.

Trên nền hoành phi và câu đối là những hoa văn thường thấy ở các đền thờ. Hằng năm, Đền Đức thánh Trần Hưng Đạo thường tổ chức lễ hội lớn vào đêm giao thừa, mồng 1,2,3 Tết, Lễ hội mừng Xuân; Kỷ niệm ngày mất Đức thánh Trần Hưng Đạo (20 tháng 8 Âm lịch); Ngày Thánh đản mồng 10 tháng Chạp.

Ngày 27/1/1994 Sở Văn hoá thông tin Thanh Hoá ban hành quyết định số 01/QĐ-VH, công nhận Đền thờ Trần Hưng Đạo, phường Lam Sơn là Di tích lịch sử văn hoá cấp Tỉnh./.

Tin, bài: Bộ phận VHXH